حجت الاسلام علیدوستی استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس مسائل دینی در یادداشتی به تبیین جایگاه درک امام زمان علیه السلام در مراسم حج پرداخته است.

***

ماجرای قابل توجهی در کتاب دلائل الامامه نوشته شده است.

ماجرا از این قرار بود که علی بن مهزیار برای ملاقات با امام زمان (عج) نوزده بار به سفر حج مشرف شد و هر بار ضمن زیارت بیت‌الله الحرام، از خدا می‌خواست تا حضرت بقیه الله الاعظم (عج) را دیدار کند اما در هیچ کدام از این سفرها چنین امکانی برای او فراهم نشد و او باز هم به امید دیدار آن حضرت سفر حج را انجام داد. تا اینکه در سفر بیستم ، لطف خدا شامل حالش شد و توانست آن حضرت را ملاقات کند.

زمانی که قاصد امام زمان (عج) می‌خواست علی بن مهزیار را به خدمت آن حضرت ببرد، از او پرسید: «دنبال چه چیزی می‌گردی؟» علی بن مهزیار که اشتیاق دیدار امام زمان (عج) را داشت، جواب داد: «من دنبال امامی هستم که از عالم پنهان و محجوب است.»

قاصد می‌گوید: «و ما هو المحجوبُ عن العالم و لکن حَجَبه سوءُ اعمالِکم» به این معنا که «چه کسی می‌گوید که آن حضرت از عالم محجوب و پنهان است؟ در حالی که اعمال و کارهای بد شما او را محجوب کرده است.»

در همین مورد از علی بن مهزیار از امام زمان (عج) نقل شده که آن حضرت درباره توفیق نداشتن عده‌ای از افراد به زیارت ایشان فرموده است: «لا و لکنکم کثرتُم الأموالَ و تَجَبرتُم علی ضُعفاء المؤمنین و قطعتم الرحم الذی بینکم فاَی عُذر لَکم» یعنی «شما اموالتان را زیاد کردید و بر مؤمنان ضعیف کبر و بزرگی نمودید و قطع رحم کردید؛ پس هیچ عذری برای شما نیست.»

یکی از دعاهای سفارش شده در شب قدر این است که از خدا بخواهیم زمینه فرج و ظهور امام زمان (عج) را فراهم کرده و در عین حال از او بخواهیم که برای ما امکان سفر حج را ایجاد کند. چه ارتباطی میان این دو وجود دارد؟

سفر حجی که علی بن مهزیار به قصد ملاقات با آن حضرت انجام داد تا اینکه به این نعمت نائل شد، می‌تواند نشان دهد که میان امامت آن حضرت و حج چه ارتباطی است. چون حج به اندازه‌ای بر زندگی معنوی و روحانی انسان تأثیر دارد که سفارش شده هر کسی در حد توان به این سفر برود و از برکات آن بهره‌مند شود. یعنی اگر استطاعت دارد یک بار سفر حج تمتع بر او واجب است و بیشتر از آن هم اگر توانست مستحب است که برود.

در مورد شناخت امام زمان هم سفارش شده و پیغمبر اسلام (ص) فرموده است که: «هر کسی که از دنیا برود در حالی که امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است.» پس در عالم پس از مرگ هم درباره حج از انسان سؤال می‌شود و هم درباره امامت.

نکته مهم هم این است که طبق احادیث مستند، امام زمان (عج) هر سال در مراسم حج تمتع حضور دارند و حاجیان با توجه به آن حضرت ، می‌توانند از برکات حضور ایشان فیض ببرند. بنابراین شرط اصلی برای دیدار با امام زمان (عج) این است که انسان تلاش کند تا هر مانع و حجابی که بین او و امام (عج) در حج وجود دارد از میان بردارد.

در این مورد باید توجه داشت که هر چیزی که انسان را دلبسته و وابسته به دنیا و اسباب دنیایی که چیزی جز لهو و لعب نیست کند، حجابی در برابرش قرار می‌دهد تا نتواند آن حضرت را ملاقات کند. از طرف دیگر هر کسی طالب چیزی باشد برای رسیدن به آن تلاش می‌کند و در صورت رضای خداوند متعال، به نسبت مطالبه و تلاش خودش به خواسته‌اش می‌رسد.

اشتیاق داشتن برای دیدار و زیارت امام زمان (عج) در حج هم به همین صورت است. یعنی اگر حاجی خالصانه مشتاق دیدار آن حضرت باشد و با پرهیز از گناهان، انجام واجبات و کارهایی که مورد رضایت آن حضرت است، زمینه ظهور را فراهم کند می‌تواند امیدوار باشد که به دیدار آن حضرت نائل شود. البته باید توجه داشت که دیدار با آن حضرت، اسباب و شرایط خاصی دارد که باید آنها را در نظر داشت.